Çocuklarda Kreş Korkusuna Karşı Uzman Tavsiyeleri

doktorsitesi.com ve CNNTurk.com’a verdiği röportaj:   

Sonbaharın gelmesi ile birlikte okullar açılıyor. Yeni eğitim ve öğretim dönemi kimi çocuk için fobiye dönüşüyor. İlk çocukluk dönemi olan 0-6 yaş grubundaki çocukların kreşe hazır olup olmadığı ve kreş seçerken nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda uzmanlar önemli tavsiyelerde bulunuyor.

Kreş ya da okul, çocuğun alışık olduğu düzenden başka bir düzene geçmesi bir endişe kaynağı olabiliyor. Özellikle anne babalar için en çok sorulan sorular ve cevapları…

1-  Kreş seçerken nelere dikkat etmeliyiz?

Kreş seçerken birçok faktörü analiz etmemiz hem çocuğumuzun gelişimi hem de bütçemiz açısından önemli. Tabii ki her ebeveynin kreşten beklentileri farklı olabilir. Bu yüzden pedagog olarak kendi gözümden değerlendiriyorum. Bu önemli etkenlerden bazılarını şöyle açıklayayım.

  • Kreşin eve olan yakınlığı: Uzak mesafeler çocuğun kreş ile ilgili iletişimini veya kreşe adaptasyonunu negatif etkileyebilir.
  • Tam gün mü yoksa yarım gün mü? Evde anne, anneanne veya bakıcı var ise ilk etapta yarım gün ile başlatılıp daha sonra tam güne çevrilmesi çocuğun aile ve ev ile duygusal kopmalarını engeller ve o yere daha iyi adapte olmasını sağlayabilir.
  • Kreşin yapısı: Bahçesinin olmasına, toprak ile ilgili faaliyetlerinin, evcil hayvanların olmasına dikkat edilmesinde fayda var. Bahçesinin büyük olması ve bu bahçenin efektif kullanılması çocukların el, kol becerilerinin, zihinsel aktivitelerin gelişmesine, farklı yaklaşımlar, bakış açıları geliştirmesine büyük katkı sağlayacaktır.
  • Kreşin müdür veya sahibinin yaklaşımı: En az 20 dakika yaşamdan, farklı bakış açılarından, öğretmenlikten,  tecrübelerden, felsefeden konuşun. Kişinin bu konulara ne kadar açık veya kapalı olduğunu anlamanız çocuğunuzun orada verilecek eğitimle paralellik oluşturur. Klasik, tekdüze bir anlayışı olan kişinin anaokulunda klasik kurallar ve prensipler olma ihtimali yüksektir. Bu yaklaşımda çocuğunuzun gelişimini doğrudan etkiler.
  • Gözlem: Çalışanları, çocukları, yapıyı gözlemleyin. Yapının, çalışanlarının size hissettirdiği duygularınızı dinleyin. İyi bir gözlemci olun ve eve gelip eşinizle detaylı düşünün öyle karar verin.
  • Pedagog: Kurumda olmazsa olmazın başında Uzman Pedagog ve Psikoloğun olmasıdır. Kurumda çalışan Uzman Pedagog var mı veya Pedagojik, Psikolojik bir Danışmanlık Merkezi ile doğrudan çalışılıyor mu?  Pedagogun anaokullarındaki görev ve sorumlulukları neler? Uzman haftanın kaç günü okula gelmekte? Gibi sorulara cevap alın.
  • Çalışmalar – Aktiviteler: Ne tür çalışmalar var ve hangi kalifiyeli, tecrübeli eğitimciler, öğretmenler tarafından verilmekte?
  • Çocuk gelişimine yönelik uygulanan yaklaşımlar:3 yaş çocuğun ben olgusundan biz olgusuna yani süper ego duygusu ile tanışma yıldır. Bu sebeple iletişim çatışmayı getirecektir. Bu çatışmaları çözmek için öğretmenler nasıl bir yol izliyorlar? Gözlemde kalıp çocukların çözüm arayışlarını bulabilecek fırsatlar mı sunuyorlar yoksa direkt müdahale edip kavga büyümeden barıştırmaya yönelik yönetmeleri mi benimsiyorlar? Birinci metodu benimseyen kreş ve ana okullar daha doğru bir yaklaşımı sergilemiş olurlar.
  • Ödül ceza kuramını kullanmamaları önemli: En iyi beslenen, en iyi oyun oynayan, en iyi… yapan bir yaklaşım var ise buda çocuk gelişimine zararlı olduğu artık birçok bilimsel arenada bilinmekte. Birçoğumuz böyle yetiştirildik zaten doğru olsaydı hepimiz daha rekabetçi ve aynı yaklaşımı sergilerdik.
  • Sınıf mevcudiyeti önemli buna dikkat edilmeli.
  • Ücret: Aylık ücrete nelerin dâhil olduğu, ekstra ücretlerin neler olduğu da bütçe açısından dikkate alınmalı.

2-  Kreşe başlama yaşı ne olmalıdır?

3 yaş ve üstü olması çocuk gelişimini olumlu etkilemekte.

3-  Çocuğum kreşe hazır mı nasıl anlayabilirim?

Aynı yaşta çocukların beraber oyun oynayabileceği yer (Bahçe, oyun parkı gibi…) var ise 5 veya altı yaşında anaokuluna göndermeniz de yeterli olacaktır. Unutmayın ki 20 yıl önce küçük sokaklarda veya kırsal kesimlerde beraber arkadaşlarımızla oyun oynayarak büyüdük ve daha mutluyduk. Çocukların büyük hayal dünyaları vardır. Onların hayallerini daraltacak herhangi müdahale hedef ve azimlerini doğrudan etkileyecektir.

Böyle bir yer yok ise 3 yaş ve üstünde oyun grupları ve/veya tam gün kreşler çocuğunuz için faydalı olacaktır. 

4-  Çocuğum biraz içine kapanık, kreşte zorlanabilir mi?

Yukarıda saydığım kriterler çok önemli. Yani kreşin prensipleri, pedagogun olması, ödül ceza kuramının yerine duygu odaklı bütüncül bir yaklaşımın olması, öğretmenlerin tecrübeleri gibi… Bu özellikler olduğunda çocuğunuzun özgüveni daha güçlenecektir.

5-  Kreşte ilk gün nasıl davranmalıyım? Çok ağlarsa tutumum ne olmalı?

Kreşe ve anaokuluna götüreceğiniz günden birkaç gün öncesinden çocuğunuzu özendirin ve haberdar edin. Yeni arkadaşlar, yeni oyunlarla daha mutlu olacağına dair. Daha sonra da o gün geldiğinde çocuğunuzla bol bol konuşun ne zaman okula gideceğinizi, ne zaman okuldan onu alacağınızı görsel ve sözel olarak onunla paylaşın ve bu zaman aralığının hop bir anda geçeceğini hissettirin. Anneye bağımlı çocuklarda bu sorun daha büyük olabiliyor. Bu sorunu yaşayan ailelere bir uzman pedagogdan destek almaları çocuğun okula adaptasyonunda çok etkili olabilir çünkü çocuğun bu davranışı sergilemesinde ebeveynin eksik veya hatalı davranışları neden olabilmektedir.

http://www.cnnturk.com/yasam/cocuklarda-kres-korkusuna-karsi-uzman-tavsiyeleri

Soner KOŞAN

Uzm. Pedagog/Psikoterapist